Nöro Pazarlama (Neuromarketing) Nedir?

Nöro Pazarlama insan beyninin önüne konulan testlere ve sorulara verdiği tepkileri bir kask ve sinir uyarıcılarla ölçülmesi sonucu pazarlama odaklı analizler gerçekleştirilmesine “Nöropazarlama(Neuromarketing)” denir.

Daha geniş açıklamak gerekirse Nöropazarlama, tüketici davranışlarını anlamaya çalışan ve bu davranışların tüketicilerde oluşmasını etkileyen psikolojik ve sosyolojik nedenleri araştıran ve bu araştırmalar sonucunda bir pazarlama stratejisi oluşturulmasıdır. Günümüzde değişen tüketici davranışları ve satın alma alışkanları nöro pazarlamanın hızla yayılmasını sağlıyor. Dünyadaki büyük markalar tarafından yoğun bir şekilde kullanılan bu yöntem tüketici davranışları ile ilgili bir iç görü kazanılmasında büyük rol oynuyor. Aynı zamanda elde edilen bilgiler dâhilinde markaların hedef kitlelerine iletmek istedikleri mesajları da düzeltmelerini ve hedef kitlelerinin daha çok ilgilerini çekmelerini sağlıyor

Temel çalışma prensibi insan beyninin tepki, keyif, mutluluk,sinir gibi duyguları barındırdığı alanları ölçümlemek için kask ve uyarıcıları kullanırlar. Daha sonrasında, beyninde ki veri sinyalleri analiz edilen deneklere markalar daha önce hiç görmedikleri çalışmalarını gösterirler. Çalışmanın gösterildiği ilk andan son ana kadar bütün veriler kayıt altına alınır ve saklanır. Daha sonra deneklere sorular sorulur. Sorulara verdikleri cevaplar olumsuz olsa bile ilk gördüklerinde ki veriler tersini söyleyebilir. Bir nevi yalan makinesine bağlanmış gibi markalar potansiyel müşterilerinin gelecekti çalışmalarına olacak tepkilerini ölçümlemek için nöropazarlama kullanıyor.

Nöro Pazarlama Nasıl Yapılıyor?

Nöro pazarlamanın iki yöntemi bulunur. Bunlar fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (FMRI) ve elektroensefalofrasi (EEG) yöntemleridir. Fonksiyonel manyetik görüntüleme yönteminde deneklere gösterilen ve dinletilen ses ve görseller karşısında deneklerin beynindeki kan akışının nasıl şekilleneceği mıknatıslar yardımı ile ölçülür. Bu ölçüm neticesinde ulaşılan sonuçlar ile keyif merkezi olarak adlandırılan bölgelere ulaşabilir ve markaların tüketici davranışlarını yönlendirebilir stratejik planlamalar gerçekleştirilmesi sağlanabilir.

Elektroensefalografi yöntemi fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme yöntemine göre çok daha ucuzdur. Bu yöntemde deneğin kafasına elektrotlar yerleştirilir ve denekten hareketsiz kalması istenmez. Bu deneyde kullanılan elektrotlar deneğin beyni tarafından çıkarılan ses dalgalarını ölçer. Böylelikle deneğin bünyesinde oluşan zevk, öfke, üzüntü, heyecan gibi tüm duygular gözlemlenebilir. Bu yöntemin diğer yönteme göre dezavantajı ise keyif merkezi olarak adlandırılan bölgenin bulunamamasıdır.

Nöro Pazarlama Teknikleri?

Nöropazarlama önce ölçüm sonra aksiyon mantığı ile çalışır. İlk olarak bir bir grup insana testler uygulanır. Kan akış hızlarını, beyin dalgalanmaları gibi en ufak veriyi bile analiz ederler. Analiz işlemi sırasında bir kişi test edilecek olan ürünü gösterir. Sorular sorulur, ölçümler tamamlanır. Daha sonra bütün teste katılanların verilerini analiz etme aşaması başlar. Soruları verdikleri cevaplar, cevap verirken ki beyin ve kan akışı verileri analiz edilir. Bütün grubun ortak davranışları çıkarılır ve sonuca ulaşılır. Nöro pazarlamanın temel amacı insanların bilinç altında ne düşündüklerini öğrenmek ve markaların müşterilerin bilinç altında yatan gerçeklere göre stratejiyi belirmelerine yardım etmek.

Nöro Pazarlama Markalar Tarafından Nasıl Kullanılır?

Markalar nöro pazarlamayı kullanarak ürünlerinin ambalaj tasarımından, reklam çalışmalarına kadar her şeyi planlayabilmektedir. Çünkü Nöro pazarlama diğer yöntemlerin aksine markalara kesin sonuçlar vermektedir. Sosyal deneyler konusunda en kesin sonuç verenlerden biri olan Nöro pazarlama sayesinde markalar tüketicileri ile hangi dili kullanarak iletişim kurmaları gerektiği ve tüketicilerin nelere ilgi gösterdiğine kadar bilgi sahibi olabilir. Bu sayede markalar zaman ve emek kaybı yaşamadan hedef kitlesine ulaşabilmektedir. Eğer siz de markanızın dünya çapında büyük bir marka olmasını istiyorsanız Nöro pazarlama yöntemlerinden yararlanabilirsiniz.

Nöro Pazarlama ve Satın Alma Davranışları

Markalar nöro pazarlama sayesinde elde ettikleri veriler ışığında ürünleri üzerinde düzeltmeler, eklemeler ve çıkarmalar yaparlar. Daha öncesinden insanların, hedef kitlelerinin ürünlerini nasıl daha iyi seveceklerini bildikleri için buna göre iyileştirmeler yaparlar. İyileştirilmiş halde piyasaya sürülen ürünler, zaten bilinçaltımıza bilerek işlenmesi için tasarlandığından ötürü sanki gerçekten o ürüne ihtiyacımız varmış algısını bize yerleştirirler. Bu sayede ufak bir test maliyeti ile bütün ürünlerini güncelleyerek kar marjlarını katlarlar.

Potansiyel müşterilerin  satın alma davranışlarını doğrudan etkileyen bir unsurdur çünkü bilinçaltı insanların kontrolünde olan bir yapı değildir. Bu sebeple müşterilerine neyin en iyi geleceklerini bilip, o yönde aksiyon alırlar.

Nöro Pazarlama Örnekleri

Her gün milyonlarca insan web sitelerine girip çıkıyor. Gün içinde girdiğiniz kaç web sitesinden aklınızda, web sitesi hakkında bilgiler kaldı. Dikey web sitelerini nöropazarlama kullanarak analiz eden bir marka, aslında web sitesinin alt kısmının neredeyse insanların odaklarını hiç çekmediğini gösteriyor. Aşağıda web sitesinin insan gözü ısı haritası bulunuyor. Kırmızı renkler kullanıcıların en çok dikkat ettikleri alanlar, mavi renkler ise hiç dikkat edilmeyen alanlar. Marka bu çalışma üzerine web sitesini daha yatay bir tasarıma geçiriyor ve okuma oranlarında ciddi artışlar yakalıyor. Tam olarak nöro pazarlamanın gücü işte bu. Bizim için mükemmel olan bir web sitesi aslında kullanıcılara o kadar mükemmel veya dikkat çekici gelmiyor olabilir. Bu sayede her gün yüzlerce potansiyel müşterinizi kaybedip, potansiyel gelirinizi çöpe atmış oluyorsunuz.

Aşağıdaki, görselde ilk hangi reklam dikkatinizi çekti?, resimden 15 dk sonra kaç tane reklamı hatırlayacaksınız?  muhtemelen 2. Bununda bir sebebi var. Birbiri içine geçmiş onlarca reklam arasından en dikkat çekeni Kodak ve Virgin en büyük sebebi de turuncu-sarı ama çok da parlak olmayan tonlar arasında olması. Bu sayede birbirinden parlak birçok reklam tabelası arasından direkt olarak dikkat çekiyorlar. Nöro pazarlamada tam olarak bunu hedef alıyor. Birbirine benzer onlarca ürün arasından bilinçaltımızı kullanarak fark edilmeyi hedefliyor.Ufak detayların bilinç altımızda ne kadar etkili olduklarını bildiklerinden tam olarak bu detaylara odaklanırlar.

Bebek bezi satan bir marka, ürünleri için nöro pazarlama tekniğini kullanıyor. Araştırmalar sonucunda ortaya çıkıyor ki insanlar en çok bebeğin suratına bakıyor. Bunun üzerine nöro pazarlamacıların bebeğin gözlerinin sağda ki yazıya dönük olduğu bir resmi kullanıp test ediyorlar ve insanlar bebeğin gözünü takip ettiklerinden dolayı %45 daha fazla bilgilere odaklanıp ürünü alma eylemine giriyor. Küçük ama dikkat çekici detaylar nöro pazarlamanın olmazsa olmazları arasında yer alıyor.